Білім саласындағы сыбайлас жемқорлық. Бұл індеттің тамырына қайтсек балта шабамыз? Бүгін қалада өткен ғылыми-тәжірибелік конференцияда жемқорлыққа қарсы күресушілер мен білім қызметкерлері осы ортақ мәселені талқыға салды. Былтыр бүкіл ел бойынша білім саласында сотталғандардың саны алдыңғы жылмен салыстырғанда 13 пайызға артқан. Заңсыз әрекеті әшкереленіп, қамалып жатса да бұл саланың қызметкерлері парадан бас тарта алмай отыр. Мемлекеттің қаржысын жымқырып кетуге де арланбайды. Ең аяғы студентті тентіретіп жіберіп, жатақханадағы орынды сатады немесе таныс-тамырын паналатады. Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл департаментінің деректері бойынша былтыр білім саласында жеті жемқорлық қылмысы тіркелген. Бәрі де сотқа жетті. Ал биыл алғашқы жартыжылдықта бес қылмыс жасалды. Негізінен ұсталатындар мектеп директорлары мен орынбасарлары және есепшілер. Демек ақшаға тікелей қатысы бар тұлғалар. Қарапайым мұғалімдер бұл былықтан алыстау. Талдаулар бойынша Ақтөбеде білім беру саласы жемқорлық жөнінен үштікке кіреді. Бұл сала жағымсыз жағынан әлеуметтік желілерде әрдайым қылаң беріп тұрады. Жемқорлыққа қарсы ұлттық бюроға да арызданушылар аз емес. Әлеуметтік желіде пайда болатын жазбалар мамандардың назарынан тыс қалмайды. Жөндеуге, мерекеге ақша жинайды деген жазбалардан көз сүрінеді. Мәселен қаладағы № 5, 9, 11, Қурайлы, М.Арын атындағы орта мектептерде мұғалімдер күніне байланысты ақша жинап жатыр деген ақпарат тараған. Жел тұрмаса, шөптің басы қимылдамайтыны рас. Ал Шалқар, Алға, Мұғалжар аудандарындағы кейбір мектептердің директорлары жұмысқа жаппай тегі бір бауырларын алған. Құдды бір ауылда басқа отбасы тұрмайтындай. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл департаментіне осындай арыздарын ауызша айтқан ақтөбеліктер жазбаша арыз тапсырғылары келмейді. Ал жазбаша арызсыз тексеру жүргізуге болмайды. Басы даудан арылмай отырған бұл сала жаман атақтан қалай құтылмақ? Облыстық білім басқармасының басшысы қазір пара берілуі мүмкін қызметтер адам емес, компьютерге сеніп тапсырылғанын алға тартты. Демек ақшаны ешкім ала алмайды. Жаңа оқу жылы қарсаңында мониторингтік топ колледждердегі гранттарды бөлу процесін бақылады. Бұған дейін өздері біліп, өздері қойған біраз колледждің былығы ашылды. Мәселен орта арнаулы оқу орындарына биыл 3981 грант бөлінген. Бақылаудың нәтижесінде 350 млн теңгенің 254 гранты мемлекетке кері қайтарылды. Сөйтіп алғаш рет колледждер грантты 100 пайызға игере алмады. Бұған дейін балы жетпесе де, білімі сай келмесе де мемлекеттен бөлініп тұрған қаражатты қарпып қалу үшін білімсіздер грантпен оқуға қабылдана берген. Бүгін мектеп директорларына артық құжат сұратып, ата-ананы сергелдеңге салудың жөнсіз екені ескертілді. Қамқоршылық кеңестерінің тек қағаз жүзіндегі тиімсіз тетік екені де айтылмай қалмады. Конференцияда жемқорлыққа қарсы іс-қимыл департаменті тарапынан ұстаздар мерекесінде бірде бір ұстаз сыйлық алмасын деген ұсыныс тасталды. Мың теңгеден ақша жинап, бүкіл елге әңгіме болғанша тыныш жүрген абзал емес пе?! Ата-ана өз еркімен алғысын білдіріп, сый ұсынса да бас тарту керек. Келесі жексенбіде ақтөбелік ұстаздар сыйлықты таңдай ма, абыройды таңдай ма, оны да ести жатармыз.